Verstopt in een bovenkamertje van Buurthuis Rosa in Lombok bevindt zich een wondere wereld vol oude spullen: het Lombok archief van Peter Hagenaar. Sinds de jaren 70 is hij gaan verzamelen: inmiddels kan de Utrechter niet alleen een museum vullen over de Utrechtse stadswijk, maar ook over naamgenoot Lombok in Indonesië.
Advertentie wordt geladen…
Sommigen noemen hem de Lombokoloog. Voor ieder verhaal pakt Peter een ander item uit zijn museumcollectie: “Ik vind het belangrijk dat het niet een ‘dood’ archief is, daarom heb ik het ingericht met een bank, een tafel en een kast waar scholieren of mensen van de eerste emigratiegeneratie kunnen plaatsnemen: meer een huiskamer. We kijken met elkaar wat we kunnen met zo’n levensverhaal. Dan gaat een meneer of mevrouw over zijn of haar leven op scholen vertellen. Of we bespreken hoe je een slavernijverleden zichtbaar zou kunnen maken. Zoiets vindt men regelmatig te ‘woke’. In deze ruimte beginnen bezoekers daar vaak anders over te denken.”
Er was eens een krantenknipsel
“Mijn interesse in de wijk kwam eind jaren 70, toen woonde ik nog niet in Utrecht. Er verschenen allemaal artikelen over de wijk Lombok, zoals in de Volkskrant; dat het een no-go area was. ‘Mijn god, wonen hier mensen’, en zo. Ik vond het behoorlijk kras”, legt Peter uit. Zelf zat hij op een vrij progressieve school in Drenthe. Later koos hij voor de Sociale Academie in Utrecht.
Artikel gaat verder onder de foto >
“Er waren allemaal leegstaande kraakpandjes waar mensen spreekuren hadden, over van alles. Van werklozen tot een platform voor Marokkaanse jongeren. En dit buurthuis, Rosa, was een vrouwenbuurthuis”, zegt Peter over de locatie waar hij nu zit. Hier kwam hij terecht door een stage. “In oude folders die ik heb over Stichting Lombok Anders [zie onderstaande notitie voor info, red.] lees je hoeveel jongerencentra en dergelijke er waren. Het kwam allemaal op gang in die periode, maar wel ná de overtuiging dat het de getto van Utrecht was. Ik verzamelde al krantenartikelen en foto’s over Lombok en ik liep stage in het buurthuis hier. Ik heb in, wat nu Kleine Max is aan de Jan Pieterszoon Coenstraat, Museumcafé Lombok gehad, waar ook spullen uit mijn collectie stonden. Dat was van eind jaren 90 tot 2008.”
Wat is Lombok Anders?
Lombok Anders is ooit ontstaan vanuit vergruizing van de wijk. Daar is een festival ontstaan met die naam. Daaruit is weer een heel groot welzijnsnetwerk ontstaan. We hadden laatst markt van Lombok Anders tijdens Bevrijdingsdag. De eerste keer was met honderd vrijwilligers en honderd kramen, nu hebben we alle straten mee. We hebben geen podium meer, dat was vroeger wel zo.
Lees verder onder de foto‘s>
Wandelingen door de wijk
Peter organiseert ook stadswandelingen door de wijk voor bewoners. “Op 25 mei doe ik de wandeling Tussen Molen en Moskee. Dan bestaat Molen de Ster 25 jaar. Daarnaast doe ik een deel van de Bitterzoete route. Dat gaat over het koloniale verleden en de straatnamen, maar ook het activisme in de jaren 80. Een aantal van de betrokkenen van toen loopt ook mee: die zijn nog fris en fruitig!” Veel van de oude generatie Lombokkers helpen Peter en brengen nieuwe spullen voor het archief: “Vaak zien ze me al aankomen en denken ze: oh nee, daar heb je hem weer met z’n archief.” Je kunt je hier aanmelden voor de wandeling.
Vaak zien ze me al aankomen en denken ze: oh nee, daar heb je hem weer met z’n archief
Opendeurbeleid
Advertentie wordt geladen…
De deur van het archief staat open voor alle Utrechters: “Hier komen verschillende mensen. Laatst kwam hier een jongen die gevlucht is uit Iran. Hij wilde met de allerduurste merkkleding door de wijk flaneren en dat filmen. Daar heb ik hem bij geholpen. Hij had een bepaald idee in zijn hoofd en vertelde me dat hij later talkshowhost wilde worden. Maar het kan ook zomaar een typische Utrechter zijn hoor.”
Lees verder onder de foto >
4
Voor de bescheiden helden
Wat wil Peter bereiken met het archief en de wandelingen? “Ik hoop op reflectievermogen. De hoofdzaak is contact, wederzijds respect en beleving. Mensen van buiten de stad zien tijdens een wandelingdat er een hele gemoedelijke sfeer in de wijk is. Het samenleven, het bewustzijn, enig historisch besef en elkaar leren kennen: daar draagt mijn archief aan bij. Dat is ook een vorm van activisme: om die geschiedenis te koesteren en er trots op te zijn.”
“Er wordt zoveel onzin verteld, ook over migranten en asielzoekers. Dat merkte ik ook in de tijd dat ik bij het AZC werkte. Mensen leren kennen en naar elkaars verhaal luisteren is belangrijk. Ik doe het voor de bescheiden helden, mensen die minder vaak aan de oppervlakte komen.”
Peter is druk met werven van fondsen en geld in te zamelen om zijn activiteiten uit te breiden. Benieuwd? Ga eens langs bij zijn archief in het buurthuis aan de Malakkastraat 6.
Wie is de volgende Utrechter van de week?
Heb jij ook een bijzonder verhaal? Of ken je een Utrechter die wij écht moeten interviewen?Laat het weten via[emailprotected]. Veel Utrechters gingen je voor.DezeUtrechtersgingen je voor.
